نشست آنلاین رونمایی از کتاب «انقلاب ۵۷ و انکشاف فلسفه تاریخ ایران» روز یکشنبه ۱۹ بهمن‌ماه، توسط پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری حوزه هنری، در این نشست حجت‌الاسلام احمد رهدار رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه، حجت‌الاسلام مجتبی نامخواه مدیرگروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده باقرالعلوم، عطاالله بیگدلی پژوهشگر پژوهشکده شهید صدر، سیدجواد طاهائی پژوهشگر مرکز مطالعات راهبردی به همراه دکتر سجاد صفارهرندی مدیر گروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، به نقد و تحلیل این اثر پرداختند.
سجاد صفارهرندی مدیرگروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی که مدیریت این نشست را نیز بر عهده داشت، گفت: کتاب «انقلاب ۵۷ و انکشاف فلسفه تاریخ ایران» تلاشی برای پنجه در پنجه انداختن با مهم‌ترین جریان روشنفکری دو دهه اخیر ایران است.
صفارهرندی در ادامه افزود: طاهائی در این اثر در درجه اول با بخشی از آنچه ایده ایران‌شهر متضمن آن است همراهی کرده است.
وی افزود: طاهائی در این کتاب به نحو باکفایتی، در چهارچوب منطق همان سنت نشان می‌دهد که تا چه اندازه انقلاب با آنچه که امر متدوام ایرانی می‌توانیم بنامیم، هماهنگ و منطبق است.
صفارهرندی ادامه داد: به‌واسطه این نوع نگاه طاهائی، فهم ایشان از انقلاب اسلامی ایران و از رژیم پسا انقلاب اسلامی چیزی است که با اظهارات رایج ایدئولوژیک و کلامی از انقلاب اسلامی متفاوت است.
*نویسنده در موقعیت هگل نسبت به انقلاب فرانسه قرار دارد
حجت‌الاسلام مجتبی نامخواه مدیرگروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده باقرالعلوم نیز در ادامه این نشست گفت: کتاب «انقلاب ۵۷ و انکشاف فلسفه تاریخ ایران» برای حوزه مطالعات انقلاب بسیار مهم است. کتاب پیش روی ما برای شناخت ایران در پرتو انقلاب تلاش می‌کند.
وی در مورد چهارچوب مفهومی این کتاب گفت: چهارچوب مفهومی این کتاب بر پایه مباحث اگزیستالیستی نوشته شده است. طاهائی در این کتاب از اگزیستانسیالیسم ایجابی استفاده کرده است و همین موضوع به نوآوری در این اثر کمک کرده است.
نامخواه ادامه داد: طاهائی در این کتاب نشان می‌دهد که در جریان انقلاب ۵۷، جامعه به تنهایی به خیابان‌ها نمی‌آید، بلکه تاریخ هم به خیابان می‌آید، به این ترتیب کل تاریخ در انقلاب جریان دارد.
مدیرگروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده باقرالعلوم افزود: طاهائی در این کتاب می‌خواهد در موقعیتی نسبت به انقلاب ایران قرار بگیرد که هگل نسبت به انقلاب فرانسه ایستاده بود. موقعیت مورد نظر نویدبخش این است که ادامه این پروژه به شناخت جهان از موضع امکان‌هایی که انقلاب فراهم می‌کند، منجر می‌شود.
نامخواه در ادامه گفت: طاهائی با این زبان به موضع وابستگی به انقلاب در این کتاب کار کرده و می‌کند که بسیار هم جذاب است؛ اما چرا طلب انسان ایرانی نسبت به این امر مطلق که در ۵۰ سال گذشته در اوج است، در جاهایی ناکارآمد بوده است. چرا ناکارآمدی بخش‌هایی از این امر مطلق که ما نتوانستیم آن را طلب کنیم، مورد انتقاد قرار نمی‌گیرد؟
وی افزود: همچنین چرا با مسئله انسانِ انقلابِ امروز که کف خیابان برای تداوم این طلبش احتیاج به امکان‌های نظری برای اعتراض دارد، چرا این پروژه با آن همراه نمی‌شود و به او این امکان را نمی‌دهد. همچنین در ادامه، این تجسم را برایش توضیح نمی‌دهد که این فضائل مجسم در جاهایی در طلب این امر مطلق ناکام بوده است و چرا این موضوع در مجموع پروژه تعمیم داده نمی‌شود.
مدیر گروه مطالعات اجتماعی پژوهشکده باقرالعلوم ادامه داد: در مجموع این پروژه، موضع انتقادی نسبت به ناکامی‌های انسان انقلابی در طلب این امر مطلق وجود ندارد. این موضوع باعث می‌شود که این کتاب و پروژه از حوزه عمومی فاصله بگیرد و به فضای نخبگانی حرکت کند و به این ترتیب با حوزه عمومی انسان انقلاب نتواند ارتباط لازم را برقرار کند.
نامخواه در پایان گفت: به‌خاطر این فاصله، کتاب پیشِ رو مقداری جنبه نخبگانی پیدا می‌کند و جنبه انتقادی و اجتماعی خود را از دست می‌دهد.
*پیوستگی تاریخمان را در یک مفهومی از جنس امام پی‌گیری کنیم
حجت‌الاسلام احمد رهدار رئیس مؤسسه مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه نیز در این نشست گفت: پیشتازی در سخن گفتن با زبان این کتاب فرصت گفت‌وگوی ما با طرف‌های مقابل انقلاب را ایجاد می‌کند. اینگونه فعالیت‌ها برای به ثمر رسیدن و پیروزی در دستیابی به اهداف مهم انقلاب باید بیشتر شود تا جایی که به اشباع نسبی اولیه در این موضوع برسیم.
رهدار افزود: قرار نیست زبان این کتاب، زبان ایجابی انقلاب باشد، اما انقلاب به این زبان نیاز دارد، چرا که این زبان به انقلاب در حال کمک است. زبان این کتاب به گفت‌وگوی میان انقلاب با همه کمک می‌کند.
وی ادامه داد: گفت‌وگوی دو طرفه میان تاریخ و اندیشه کار سختی است و در عین حال ضروری است. این کار را همه بلد نیستند و شاید ۹۰ درصد مورخین ما این کار را که باید بلد باشند، نمی‌دانند.
رهدار افزود: ذات انقلاب اسلامی سال ۵۷ از جنس بعثت انبیاء است و هر اندیشه‌ای که بتواند آن را به درستی توضیح دهد، آدم‌های وسط صحنه انقلاب را می‌تواند به درستی جمع و جور و مدیریت کند.
رهدار ادامه داد: امر مطلق هگلی را اول باید بفهمیم و با آن گفت‌وگو کنیم، چرا که با مخاطبی روبه‌رو هستیم که تنها در این حوزه می‌توانیم با آن صحبت کنیم. در ادامه متوجه می‌شویم که برای توضیح بهتر باید انسان کامل را که امام خمینی به آن اشاره داشته است، دریابیم.
وی افزود: اما همچنان هنوز به وسط زمان تاریخ نرسیده‌ایم، چرا که مطلب دیگری خیلی فراتر از انسان کامل آنطرف‌تر باز هم هست که باید به آن بپردازیم. اما به هر حال باید در پایان پیوستگی، تاریخمان را در یک مفهومی از جنس امام پی‌گیری کنیم. وقتی به این پیوستگی برسیم متوجه می‌شویم به‌رغم اینکه بسیار زیاد اندیشه دارد، اما برای همه ما قابل فهم است.
*زبان فلسفی مناسب این کتاب نیست
عطالله بیگدلی پژوهشگر پژوهشکده شهید صدر هم در ادامه این نشست گفت: زبان فلسفی این کتاب برای موضوع مورد نظر مناسب نبوده است. چرا که زبان فلسفی برای آن چیزی مورد استفاده است که محقق شده باشد. در این صورت زبان مورد نظر برای روایت موضوع کتاب «انقلاب ۵۷ و انکشاف فلسفه تاریخ ایران» مناسب نیست.
بیگدلی افزود: فهم این کتاب از انقلاب اسلامی ایران تمام و کمال نیست و همه جوانب را در نظر نگرفته است. چرا که انقلاب اسلامی ایران از یک سو موضوع مورد بحث جدایی است و دلایل و ضرورت انقلاب در ایران موضوع دیگری است که باید جداگانه و دقیق‌تر مورد مطالعه قرار گیرد.
انتهای پیام/
بدون دیدگاه